Blog Jordi: ‘Blaas het referendum nieuw leven in!’

Elke maand verschijnt er een blog van een van onze actieve leden, over een actueel onderwerp. Deze maand schrijft Jordi Albers een blog. Het gaat over het besluit van de provincies Limburg en Noord-Brabant om een correctief, bindend referendum in te voeren en over de vraag hoe en waarom we in Purmerend het referendum ook nieuw leven in zouden moeten blazen.
Door: Jordi Albers, fractieadviseur en algemeen bestuurslid
Referenda in opkomst
Na de afschaffing van het landelijk raadgevend referendum ontstaat er steeds meer vraag naar burgerparticipatie. Limburg en Noord-Brabant voeren binnenkort het bindend referendum in. De Raad van State staat positief tegenover referenda. En ook de staatscommissie onder leiding van Johan Remkes zegt hetzelfde: referenda zijn een prachtige aanvulling op onze representatieve democratie. Landelijk is het niet meer mogelijk om referenda te organiseren, maar o.a. in Noord-Holland en Purmerend is deze mogelijkheid er zeker wel. Waarom zijn er dan nog nooit referenda georganiseerd over Noord-Hollandse en Purmerendse besluiten? Het probleem is dat nog te veel mensen de mogelijkheid tot het organiseren van een referendum niet kennen. Ook is de procedure te ouderwets en ingewikkeld. Dit moet veranderen!
Na Limburg en Noord-Brabant zijn er in het provinciehuis van Noord-Holland ook steeds vaker positieve geluiden over het referendum te horen. Zo werd er in Noord-Holland laatst een motie aangenomen die de Gedeputeerde Staten opriepen om de bevolking bekend te maken met het provinciaal referendum, o.a. via sociale media en/of het verspreiden van een brochure. De motie haalt daarmee een belangrijk punt aan dat ook geldt voor bv. de referendumverordening in Purmerend: de mogelijkheid om zo’n referendum te organiseren is te onbekend bij de inwoners, en het zou mooi zijn als deze mogelijkheid in de toekomst actief wordt gepromoot. Voordat we dat doen moeten we echter wel de referendumverordening ‘21e eeuw waardig’ maken.
Verbeterpunten voor de referendumverordening
Het is in onze stad bijvoorbeeld niet mogelijk om digitaal de benodigde handtekeningen te verzamelen om aan de, trouwens veels te hoge, drempel te voldoen. Deze mogelijkheid was er wél bij het landelijk raadgevend referendum. Er moeten nu alleen al voor een inleidend verzoek minimaal 200 mensen naar het stadhuis komen om dit te ondertekenen. Gelukkig zien steeds meer mensen in dat dit niet meer van deze tijd is: binnenkort ligt er in de Provinciale Staten van Noord-Holland een voorstel klaar waarmee het proces van handtekeningen inzamelen ook digitaal geregeld kan worden. Het is wenselijk dat het digitaal inzamelen van handtekeningen ook in Purmerend mogelijk wordt gemaakt. Om het referendum nog toegankelijker voor de inwoners van Purmerend te maken zal het aantal benodigde handtekeningen voor het aanvragen van een referendum omlaag moeten. Ook het vervangen van de opkomstdrempel door een uitkomstdrempel behoord tot de mogelijkheden. Het gros van de lokale referenda die in Nederland gehouden zijn hadden niet eens een opkomstdrempel, maar een uitkomstdrempel. De uitkomstdrempel trekt strategische thuisblijvers namelijk naar de stembus. Het zou een enorme impuls aan de lokale democratie geven als zulke vernieuwende voorstellen ook in Purmerend worden ingediend (en hopelijk ook aangenomen).
Versteviging van de lokale democratie
Lokale referenda zorgen voor een maatschappelijke discussie. Er worden debatten georganiseerd, brochures verspreid en er wordt campagne gevoerd. Door dit alles krijgt de inwoner dus erg veel informatie, en kan hierop baseren wat zijn of haar keuze bij het referendum is. Dit zorgt voor een grotere betrokkenheid bij lokale besluiten. Het zal de lokale democratie in positieve zin veranderen. Op dit moment stemt de burger één keer per vier jaar, waarna er een coalitie akkoord (vol met compromissen) wordt gesloten en hierdoor beloftes van politieke partijen vaak niet in beleid uitmonden. Dankzij referenda doorbreek je deze situatie en zorg je voor het grootst mogelijke maatschappelijke draagvlak, wat het uitgangspunt van democratie is.
In het kort: om onze lokale democratie d.m.v. referenda te verstevigen is het nodig om het referendum bekend te maken onder de Purmerendse bevolking. Ook moet de burger in staat worden gesteld om digitaal een referendumverzoek in te kunnen dienen. Tot slot moet er nagedacht worden over het eventueel vervangen van de opkomstdrempel.
Lees meer recente berichten:

- Jordi Albers over het bindend referendum: “Een manier om de politiek terug te fluiten”Naar aanleiding van de behandeling van de grondwetswijziging in de Eerste Kamer, waarmee het bindend correctief referendum mogelijk wordt gemaakt, sprak raadslid Jordi Albers (GBP) in het radioprogramma Raadszaken van RTV Purmerend over het belang van het referendum op lokaal niveau. Albers benadrukte dat het referendum burgers de mogelijkheid geeft…
Lees meer - Lage verkiezingsopkomst jongeren: GBP pleit voor structurele oplossingenPURMEREND – Tijdens de raadsvergadering van 22 mei 2025 nam de gemeenteraad een motie van de Stadspartij/BPP aan die het college vraagt om aantrekkelijke en laagdrempelige stemlocaties in te richten, en de ondersteuning van de gemeenteraad verzoekt om initiatieven te ontplooien die jongeren stimuleren om te stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen…
Lees meer